- Wprowadzenie w tematykę panelu obywatelskiego.
- Ogólne zasady dotyczące paneli obywatelskich na świecie.
- Podstawy prawne paneli obywatelskich w Polsce na szczeblu samorządowym.
- Praktyczne elementy organizacyjne procesu panelu obywatelskiego.
- Etapy przygotowania do organizacji panelu obywatelskiego.
- Zarządzanie panelem.
- Uczestnicy panelu.
- Spotkania w ramach panelu.
- Rekomendacje i ich wpływ na decyzje.
- Panele obywatelskie w Polsce i na świecie – przykłady.
- Zamiast zakończenia: panele – dlaczego warto?
Panel obywatelski (ang. Citizens' Assembly) to innowacyjny proces deliberacyjny, który umożliwia społecznościom lokalnym, regionalnym bądź całym krajom podejmowanie ważnych decyzji w sposób uczciwy i demokratyczny. Panele w ich obecnej formie są stosowane dopiero od drugiej połowy XX wieku, choć ich idea wywodzi się ze starożytnych ateńskich zgromadzeń ludowych. Panele obywatelskie gromadzą zwykłych, losowo wybranych ludzi, którzy wyrażą zgodę na udział w przedsięwzięciu, w celu zbadania, omówienia i sformułowania zaleceń dotyczących sposobu reagowania na problemy pojawiające się w przestrzeni publicznej. Organizowane od ponad 15 lat na całym świecie pokazały, że zwykli ludzie są w stanie wdrożyć się nawet w specjalistyczną problematykę, aby dokonywać rozsądnych i świadomych wyborów. Pierwsze trzy bezprecedensowe eksperymenty demokratyczne na dużą skalę – panele obywatelskie na temat reformy systemu wyborczego – odbywały się w Kolumbii Brytyjskiej, Holandii i Ontario. Grupy losowo wybranych obywateli poproszono o zaprojektowanie najbardziej demokratycznego wariantu systemu wyborczego. W każdym przypadku uczestnicy poświęcili prawie cały rok, ucząc się o systemach wyborczych, konsultując się ze społeczeństwem, debatując i ostatecznie decydując, jaką konkretną metodę należy przyjąć. Kolejne doświadczenia w zakresie stosowania paneli obywatelskich wielu państw na świecie, m.in Australii, Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Austrii, Irlandii, Belgii, Francji czy Wielkiej Brytanii dowodzą, iż metoda ta jest nie tylko widowiskowa, ale również efektywna, a uzyskane od mieszkańców rekomendacje sprawdzają się w praktyce. Jak pokazują przykłady zastosowania paneli obywatelskich na świecie, służą one do rozwiązywania ważnych i często kontrowersyjnych problemów, z którymi polityka wyborcza nie jest w stanie sobie sama poradzić. W Polsce deliberacyjne panele obywatelskie są nowością, choć pierwsze doświadczenia samorządy miejskie mają już za sobą. Trzykrotnie wykorzystano już tę metodę w Gdańsku, raz w Lublinie, Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi i Krakowie. Te impulsy dały początek praktyce, która po woli utrwala się w polskich miastach, promując jednocześnie nową metodę deliberacyjnego współrządzenia. Obecnie kolejne samorządy przygotowują się do organizacji swoich pierwszych paneli.
Kultura, sport, NGO, promocja