Barszcz Sosnowskiego – Jak wdrażać działania zaradcze wymagane przepisami prawa?

Barszcz Sosnowskiego jest uznany w prawie za inwazyjny gatunek obcy stwarzającym zagrożenie dla UE, a co za tym idzie, wymaga zwalczania. Jego inwazja na terenie Polski trwa od połowy XX w., a z badań wynika, że gatunek ten występuje średnio w co czwartej gminie, przy czym z roku na rok notowane są nowe stanowiska. Rośliny te są niezwykle trudne w zwalczaniu, a powstrzymywaniu ich inwazji jest kluczowe z powodu niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Obowiązujące od kilku lat przepisy ustawy o gatunkach obcych nakładają na urzędników zajmujących się ochroną środowiska, a także właścicieli i zarządców gruntów, na których występują barszcze konkretne obowiązki dotyczące zgłaszania stanowisk tego gatunku do Rejestru Inwazyjnych Gatunków Obcych (IGO) oraz realizacji ustawowych działań zaradczych polegających na niszczeniu i kontrolowaniu rozprzestrzeniania się Barszczu Sosnowskiego w środowisku naturalnym.
Weź udział w szkoleniu i dowiedz się, na co należy zwrócić szczególną uwagę, by efektywnie – zarówno pod kątem biologicznym, logistycznym, jak i finansowym – zaplanować walkę z inwazją barszczu Sosnowskiego.

• Celem szkolenia jest:
- Ułatwienie przedstawicielom jednostek codziennej pracy związanej ze zwalczaniem inwazji kaukaskich barszczy na terenie jednostki samorządu terytorialnego.
- Zapoznanie uczestników z ustawowymi obowiązkami wynikającymi z procedury wdrażania przepisów o gatunkach obcych.
- Wskazanie praktycznych rozwiązań, które usprawnią zarządzanie terenami objętymi inwazją barszczu Sosnowskiego.
• Biorąc udział w szkoleniu:
- Dowiesz się, dlaczego barszcz Sosnowskiego i podobny do niego barszcz Mantegazziego (kaukaskie barszcze) są niebezpieczne i należy je zwalczać.
- Nauczysz się rozpoznawać te gatunki, dzięki czemu zaoszczędzisz czas i pieniądze związane z identyfikacją problemu.
- Poznasz obowiązki JST oraz procedurę postępowania w przypadku otrzymania zgłoszenia obserwacji kaukaskich barszczy w środowisku, co pozwoli Ci uniknąć błędów w codziennej pracy.
- Dowiesz się, jakie są metody zwalczania kaukaskich barszczy i czym kierować się przy ich doborze przy specyfikowaniu przetargów.
- Poznasz dobre praktyki związane z planowaniem i realizacją strategii zwalczania kaukaskich barszczy, dzięki czemu lepiej zaplanujesz działania dla swojej gminy.
- Zyskasz możliwość przeprowadzenia indywidualnych mailowych konsultacji z ekspertem dotyczących przedmiotu zajęć (do 2 tygodni po szkoleniu).

1. Barszcz Sosnowskiego i barszcz Mantegazziego (1h).
• Co trzeba wiedzieć o kaukaskich barszczach, by rozpocząć walkę z inwazją.
• Jak odróżnić kaukaskie barszcze od podobnych gatunków roślin.
2. Ustawa o gatunkach obcych (1h).
• Najważniejsze definicje ułatwiające zrozumienie problemu inwazyjnych gatunków obcych.
• Zadania i kompetencje organów administracji publicznej.
• Procedura postępowania krok po kroku – od zgłoszenia obserwacji gatunku do wdrażania działań zaradczych i raportowania.
• Wzory pism między innymi: instrukcje dotyczące bezpiecznego postępowania w przypadku kontaktu z Barszczem Sosnowskiego, ostrzeżenie o obecności Barszczu Sosnowskiego,
3. Planowanie i realizacja strategii zwalczania (1,5h).
• Jak zbierać i przetwarzać dane o miejscach występowania barszczy?
• Przegląd metod zwalczania i zasady ich doboru do uwarunkowań lokalnych.
• Dobre praktyki przy realizacji działań zaradczych.
• Dobre praktyki przy specyfikacji przetargów i wyłanianiu wykonawców.
• Wdrażanie działań zaradczych a sprawozdanie z ich realizacji.
• Szacowanie kosztów zwalczania.
• Źródła finansowania – gdzie szukać wsparcia finansowego?
4. Pytania i odpowiedzi (0,5h)

Szkolenie kierowane jest do osób zajmujących się ochroną środowiska, pracowników leśnictwa, ogrodnictwa lub osób, które mają kontakt z obszarami, gdzie ta roślina może występować, aby nauczyć ich rozpoznawania i bezpiecznego postępowania wobec niej.
Pracowników podmiotów, w których zarządzie są tereny objęte inwazją kaukaskich barszczy, zwłaszcza przedstawiciele:
• JST (urzędy gmin, starostwa powiatowe, a także związki gmin i powiatów itp.)
• GDDKiA.
• Wód Polskich.
• PKP.
• Przedsiębiorstw budowlanych.
• Przedsiębiorstw przesyłowych.

Tematem inwazji biologicznych zajmuje się od 2003 r., kiedy zetknęła się zagadnieniem IGO. Od tego czasu bada rozmieszczenie kaukaskich barszczy w Polsce, aktywnie poszukując tak miejsc ich występowania, jak i sposobów na efektywne zarządzanie ich inwazją. Twórczyni Zespołu ekspertów Barszcz.edu.pl. Inicjatorka akcji Ogólnopolski Spis Powszechny Barszczu Sosnowskiego i Barszczu Olbrzymiego, na podstawie którego powstała internetowa mapa stanowisk barszczy. Współautorka opracowanych na zlecenie GDOŚ kompendiów dotyczących zwalczania inwazyjnych gatunków roślin (m.in. kaukaskich barszczy, rdestowców, niecierpków, kolczurki klapowanej), a także wcześniejszych „Wytycznych dotyczących zwalczania barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski”. Autorka licznych opracowań naukowych oraz praktycznych, w tym inwentaryzacji i programów zwalczania. Pomaga w rozpoznawaniu IGO i w doborze strategii zwalczania. Swoją wiedzą dzieli się m.in. za pośrednictwem szkoleń, a także serwisu: https://barszcz.edu.pl i fanpage’u: Barszcz Sosnowskiego i Barszcz Olbrzymi w Polsce. Jej doświadczeniu dotychczas zaufali m.in. GDOŚ, NIK, Ministerstwo Cyfryzacji, Wody Polskie, Sanepid, Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski. Stale współpracuje z ośrodkami naukowymi, fundacjami i stowarzyszeniami związanymi z inwazyjnymi gatunkami obcymi, a także z gminami oraz właścicielami i zarządcami terenów objętych inwazjami.