Ranking Gmin jest inicjatywą realizowaną od wielu lat przez regionalne Ośrodki Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. Celem przedsięwzięcia jest wyłonienie i promowanie gmin wyróżniających się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego oraz najlepszych praktyk przez nie stosowanych. Mamy nadzieję, że przeprowadzane analizy statystyczne staną się podstawą ważnej dyskusji zarówno nad zarządzaniem lokalnym, jak i strategicznymi kierunkami rozwoju regionu.

W tym roku będziemy organizowali V edycję Rankingu Gmin Dolnego Śląska we współpracy z Urzędem Statystycznym we Wrocławiu.

Miejsce w rankingu to wynik kilkunastu syntetycznych wskaźników obrazujących różne sfery życia wspólnot lokalnych w naszym regionie. Wskaźniki te są zróżnicowane i mają w swoim zamierzeniu pokazywać jakość życia w poszczególnych częściach regionu. Czołówkę rankingu stanowią te gminy, które sprawnie realizują swoje zadania własne i wykorzystują dane im potencjały rozwojowe.

Wyniki Rankingu zostaną przedstawione podczas uroczystej Gali która planowana jest na 27 listopada 2025 r. 

Gala odbędzie się o godzinie 11:00 w sali konferencyjnej 14 C w Starostwie Powiatowym we Wrocławiu, ul. Tadeusza Kościuszki 131, 50-440 Wrocław. 

Założenia metodologiczne

Głównym założeniem analizy jest porównanie gmin i uporządkowanie ich w sposób liniowy ze względu na poziom badanego zjawiska, tj. poziomu rozwoju. Porównania gmin dokonano uwzględniając dostępny zbiór zmiennych diagnostycznych charakteryzujących zmienną opisywaną, której nie można badać i oceniać wprost. Do sumarycznego opisania poziomu rozwoju gmin wykorzystano zmienne syntetyczne (taksonomiczne mierniki rozwoju). Prezentowane założenia metodologiczne zostały wypracowane przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej w konsultacji z Głównym Urzędem Statystycznym.

Dobór zmiennych diagnostycznych

Zastosowana metoda doboru zmiennych diagnostycznych uwzględnia podejście zarówno merytoryczne, jak i formalne. W pierwszym etapie wybrane zostały zmienne diagnostyczne opisujące poziom rozwoju gmin w 4 obszarach: ekonomicznym, społecznym, środowiskowym oraz administracji i praktyk zarządzania. Ważnym kryterium doboru zmiennych na tym etapie była również dostępność danych w bazach danych GUS lub możliwość ich pozyskania ze źródeł zewnętrznych. Następnie dla tak przygotowanego zestawu zmiennych przeprowadzono testy statystyczne, które pozwoliły na formalne zawężenie listy wskaźników do 25 zmiennych.


Lista wskaźników do przygotowania rankingu:

Rozwój ekonomiczny:

1. Średnioroczne dochody własne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2022–2024 (zł);
2. Zmiana udziału dochodów własnych budżetów gmin w dochodach ogółem (2024/2023; p. proc.);
3. Średnioroczne wydatki inwestycyjne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2022–2024 (zł);
4. Średnioroczny wskaźnik zadłużenia budżetów gmin w latach 2022–2024 (%);
5. Wynik operacyjny gmin po spłacie rat kapitału (bez wydatków zmniejszających dług) na 1 mieszkańca w 2024 r. (zł);
6. Średnioroczne środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi na finansowanie programów i projektów unijnych stanowiące dochód budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2022–2024 (zł);
7. Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowanych w rejestrze REGON na 100 osób w wieku produkcyjnym w 2024 r. (os.);
8. Zmiana liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON (2024/2023; %);
9. Liczba wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę oraz przyjętych zgłoszeń budowy z projektem budowlanym nowych obiektów budowlanych na 1000 ludności w 2024 r. (szt.).

Rozwój społeczny:

10. Zmiana liczby ludności (2024/2023; %);
11. Ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 osób w wieku poprodukcyjnym w 2024 r. (os.);
12. Średni wynik egzaminu ósmoklasisty z matematyki w szkołach podstawowych dla dzieci i młodzieży w 2024 r. (%);
13. Wydatki budżetów gmin na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (z wyłączeniem wydatków inwestycyjnych) na 1 mieszkańca w 2024 r. (zł);
14. Liczba miejsc w żłobkach (łącznie z klubami dziecięcymi) na 1000 dzieci w wieku do 3 lat w 2024 r. (msc.)
15. Dzieci w wieku 3–5 lat objęte wychowaniem przedszkolnym na 1000 dzieci w danej grupie wieku
w 2024 r. (os.);
16. Beneficjenci środowiskowej pomocy społecznej na 10 tys. ludności w 2024 r. (os.);
17. Apteki ogólnodostępne na 1000 ludności w 2024 r. (szt.);
18. Udział środków przekazanych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego w wydatkach bieżących budżetów gmin w 2024 r. (%);
19. Liczba złożonych wniosków w ramach inicjatywy lokalnej na 1000 ludności w 2024 r. (szt.).

Ochrona środowiska:

20. Wydatki budżetów gmin na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu na 1 mieszkańca w 2024 r. (zł);
21. Udział odpadów zebranych selektywnie w zebranych odpadów komunalnych ogółem w 2024 r. (%);
22. Liczba koszy na śmieci na 1000 ludności w 2024 r. (szt.);
23. Długość dróg dla rowerów na 100 km² powierzchni w 2024 r. (km).

Rozwój administracji i praktyk zarządzania:

24. Udział wydatków bieżących budżetów gmin na administrację publiczną w wydatkach ogółem
w 2024 r. (%);
25. Udział nakładów na szkolenia pracowników urzędów rad gmin i urzędów gmin oraz wspólną obsługę JST w wydatkach bieżących budżetów gmin na administrację publiczną w 2024 r. (%).

 

Partner Biznesowy Rankingu: