Serce i rozum w klasie – empatia jako kompetencja XXI wieku

Empatia jest dziś kompetencją kluczową – nie tylko miękką, ale strategiczną. W czasach napięć społecznych, kryzysów emocjonalnych wśród uczniów i przeciążenia nauczycieli, empatia nie jest luksusem – staje się koniecznością. Buduje bezpieczeństwo psychiczne, relacje i autorytet nauczyciela, a jednocześnie zapobiega konfliktom i wypaleniu. Nowe wyzwania w edukacji wymagają nowych umiejętności. Zgodnie z priorytetem polityki oświatowej MEN na rok szkolny 2025/2026, szkoły mają wzmacniać kompetencje społeczno-emocjonalne – zarówno uczniów, jak i nauczycieli. To szkolenie pomaga nauczycielom stać się modelami empatycznego funkcjonowania, nie poprzez teorie, lecz realne praktyki.

• Zrozumienie, czym jest empatia i jaka jest jej rola w procesie nauczania, wychowania i budowania relacji z uczniami.
• Poznanie różnych wymiarów empatii – emocjonalną, poznawczą i społeczną – oraz ich znaczenie w pracy nauczyciela.
• Umiejętność rozpoznawania potrzeb emocjonalnych uczniów oraz adekwatnie na nie reagowanie, nie przekraczając własnych granic.
• Rozwinięcie umiejętności komunikacji empatycznej, szczególnie w sytuacjach trudnych i konfliktowych.
• Zwiększenie swojej świadomości emocjonalnej i refleksyjność, co pozytywnie wpłynie na jakość relacji w klasie i własny dobrostan.

1. Wprowadzenie do tematu empatii w edukacji
   • Definicja empatii – co to jest i czym nie jest
   • Rola empatii w pracy nauczyciela i jej znaczenie dla relacji w klasie
   • Empatia jako kompetencja XXI wieku – nawiązanie do priorytetów MEN
   • Empatia wzmacnia dzieci - jako wewnętrzna kotwica, uczy rozumienia siebie i umożliwia rozwój w obszarach, które zazwyczaj nie są wspierane przez naszą edukację i kultur – filozofia Jespera Juula
2. Wymiary empatii – poznawcza, emocjonalna i społeczna
   • Omówienie trzech wymiarów empatii i ich znaczenia w pracy z uczniami
   • Jak rozpoznawać emocje własne i uczniów? – ćwiczenia uważności i obserwacji
   • Bariery w empatii – jak je rozpoznawać i jak je pokonywać?
3. Empatyczna komunikacja w klasie
   • Techniki komunikacji empatycznej (aktywne słuchanie, parafrazowanie, odzwierciedlanie emocji)
   • Praca z trudnymi rozmowami – role-play sytuacji szkolnych
   • Ustalanie granic – jak być empatycznym, ale nie nadmiernie obciążonym emocjonalnie?
4. Empatia a rozwiązywanie konfliktów i budowanie autorytetu
   • Jak empatia pomaga w rozwiązywaniu konfliktów?
   • Budowanie autorytetu nauczyciela na fundamencie zrozumienia, a nie strachu
   • Analiza studiów przypadków – grupowa dyskusja i wypracowanie strategii
5. Podsumowanie i pytania i odpowiedzi
   • Refleksja nad zdobytymi kompetencjami i postawami
   • Opracowanie planu wdrożenia empatii w codziennej pracy
   • Sesja pytań i odpowiedzi
   • Ewaluacja szkolenia

• Nauczyciele wszystkich poziomów edukacji (szkoły podstawowe, średnie, specjalne) — główni odbiorcy, którzy bezpośrednio pracują z uczniami i potrzebują narzędzi do budowania empatycznych relacji w klasie.
• Wychowawcy klas — dla nich empatia to klucz do skutecznego wsparcia rozwoju emocjonalnego uczniów.
• Pedagodzy szkolni, psycholodzy, doradcy zawodowi — szkolenie wzbogaci ich kompetencje w zakresie wspierania uczniów oraz współpracy z nauczycielami.
• Dyrektorzy i kadra zarządzająca szkołami — aby promować empatyczną kulturę w całej placówce i wspierać nauczycieli.

Ukończyła filologię polską w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz studia podyplomowe z resocjalizacji, psychokorekcji zaburzeń zachowania dzieci i młodzieży, coachingu - efektywne wsparcie nowoczesnego zarządzania w oświacie oraz terapii dzieci i młodzieży. Przez dwadzieścia lat była związana Regionalnym Ośrodkiem Metodyczno – Edukacyjnym Metis w Katowicach jako nauczyciel – konsultant. Kierowała Pracownią Doskonalenia i Doradztwa. Jest instruktorką Szkoły dla Rodziców i Wychowawców. Programu mającego na celu zwiększenie umiejętności wychowawczych rodziców oraz zmianę postaw wychowawczych rodziców/ wychowawców. Jest jedną, z 5. trenerów w Polsce, Programu Golden Five (Złota Piątka). Implementowała Program na Litwie w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Wilnie. Obecnie wdraża program w ramach WłączaMY GDAŃSKie szkoły – Gdańska szkoła otwarta dla wszystkich w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+).