Obowiązujące od 15 lutego nowe regulacje w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym mają zapewnić większą ochronę małoletnim, którzy stali się ofiarami przemocy.

Ustawa Kamilka zakłada m.in. regularne szkolenia dla sędziów rodzinnych, które mają być organizowane przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub jednostkę podległą Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowaną. Szkolenia te mają na celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych z zakresu prowadzenia czynności z osobami, które nie ukończyły 18 lat, rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka i zabezpieczenia interesu dziecka w sytuacji sporu między rodzicami albo opiekunami. Sędziowie rodzinni muszą posiadać wiedzę z zakresu psychologii, umiejętności rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka, umiejętnego prowadzenia postępowania gdzie pojawia się spór o dziecko.

Ustawa doregulowuje kwestie wysłuchania dziecka, wprowadza standardy jego ochrony i kary za uchylanie się od obowiązku wysłuchania dziecka oraz system monitorowania przypadków śmierci krzywdzonych dzieci. Sędzia, który odstąpi od czynności wysłuchania dziecka, będzie musiał w protokole wskazać przyczynę odstąpienia. Część przepisów ustawy obowiązuje już od 29 sierpnia ubiegłego roku, m.in. jest to:

  • obligowanie sędziów, którzy orzekają w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego do udziału w specjalistycznych szkoleniach;
  • powołanie przez ministra sprawiedliwości Zespołu do Spraw Ochrony Małoletnich;
  • wdrożenie procedury tzw. Serious Case Review;
  • spełnianie wymogu przez różne instytucje (m.in. szkoły, szpitale, obiekty turystyczne) Standardów Ochrony Małoletnich.

Jedną z bardzo ważnych z wprowadzonych zmian jest tzw. „reprezentant dziecka”. Jeżeli dziecko zostało ofiarą przestępstwa i żaden z rodziców nie może występować w jego imieniu, sąd lub prokurator będą wnioskować do sądu opiekuńczego o niezwłoczne wyznaczenie reprezentanta dziecka - do tej pory osobą reprezentującą dzieci w takiej sytuacji był kurator wyznaczany z listy adwokatów czy radców prawnych. Dziecko będą reprezentować adwokaci i radcowie prawni, którzy będą posiadać "odpowiednie przygotowanie" do reprezentowania małoletnich.

Osoby, które będą w przyszłości pracować z dziećmi, muszą zostać zweryfikowane w Krajowym Rejestrze Karnym (KRK), ale też w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSPTS).

Nowelizacja zmienia przepisy dotyczące wysłuchania dziecka. Będzie ono mogło nastąpić raz w toku postępowania, chyba że dobro dziecka wymaga ponownego przeprowadzenia tej czynności lub taką potrzebę zgłasza samo dziecko. Ponowne wysłuchanie przeprowadzać będzie ten sam sąd, jeśli nie jest to niemożliwe lub nie stoi temu na przeszkodzie dobro małoletniego.

Zgodnie z nowelą  obowiązek wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich, będzie miał każdy organ zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, religijną, artystyczną, medyczną, sportową, do której uczęszczają albo w której przebywają dzieci i nastolatki. Co więcej, ma to też dotyczyć podmiotów prowadzących usługi noclegowo-hotelarskie oraz turystyczne. Dyrektorzy tych obiektów muszą zapewnić wdrożenie określonych w ustawie standardów.

Ustawa m.in. rozszerza katalog podmiotów, które będą podlegały obowiązkowi przeprowadzenia weryfikacji swoich współpracowników przy użyciu rejestru przestępców seksualnych. Chodzi tu przede wszystkim o nawiązanie stosunku pracy i dopuszczenie do innej działalności związanej m.in. z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, uprawianiem sportu przez małoletnich lub z opieką nad nimi.

Zmiany zakładają także wdrożenie procedury tzw. Serious Case Review, czyli obowiązek analiz najpoważniejszych przypadków przemocy wobec dzieci. Ustawa wyposaża uczestników interwencji odbywającej się na podstawie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej w dodatkowe narzędzie: kwestionariusz oceny ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia dziecka.

Od czwartku 15 lutego podmioty objęte ustawą mają 6 miesięcy na wprowadzenie zmian i zastosowanie się do wynikających z niej standardów. Zmiany, które już wcześniej weszły w życie, zobligowały sędziów orzekających w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego do udziału w specjalistycznych szkoleniach. Celem tych szkoleń jest zwiększenie umiejętności rozpoznawania przez sędziów symptomów krzywdzenia dziecka i zapewnienie jego dobra w sytuacji sporu między rodzicami albo opiekunami.

Ustawa dała również podstawę do powołania przez ministra sprawiedliwości Zespołu do Spraw Ochrony Małoletnich, w którego skład będą wchodzić m.in. przedstawiciele instytucji rządowych (m.in. Krajowej Rady Kuratorów), środowisk naukowych, organizacji pozarządowych, kościołów i związków wyznaniowych.

Wychodząc naprzeciw Państwa potrzebom FRDL organizuje szereg szkoleń z zakresu nowych regulacji w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym:

Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą.