Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich jest powszechnie kojarzony jako ten, który udziela pomocy osobom pokrzywdzonym przez organy władzy publicznej. A konkretnie: bada, czy na skutek działania lub zaniechania organu władzy publicznej nie zostały naruszone wolności/prawa jednostki. Także samorządowcy często otrzymują pisma z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich – zarówno z Warszawy, jak i Pełnomocnictw Terenowych.

Warto pamiętać, że Rzecznik Praw Obywatelskich może działać również na rzecz samorządów. Organy samorządu terytorialnego są, co prawda, elementem władzy publicznej, (przed którą ma chronić jednostkę Rzecznik), jednak i one same z tej pomocy Rzecznika mogą skorzystać. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, by i samorządy zwracały się do Rzecznika z prośba o pomoc, gdy ich prawa są naruszane. Gmina, powiat i województwo są osobami prawnymi, posiadającymi samodzielność. Samodzielność ta, a także ich wolności i prawa mogą być naruszane przez inne organy władzy publicznej, a nawet przez parlament (który może uchwalić ustawy godzące w samorząd). Więcej informacji w ANALIZIE CELowej przygotowanej przez dr hab. prof. UP Grzegorza Krawca.