Odpowiedzialność gminy za obszar gospodarki nieczystościami ciekłymi

Podczas proponowanego szkolenia Wykładowca odniesie się do kwestii podnoszonych przez Inspektoraty Ochrony Środowiska w ramach realizowanych w roku 2024 czynności kontrolnych takich jak:

• Wyjaśnienie różnic pomiędzy ilością wody dostarczanych do nieruchomości nieskanalizowanych, a ilością odebranych z nich nieczystości ciekłych (m.in. omówiony zostanie sposób zróżnicowania minimalnej częstotliwości odbioru nieczystości ciekłych w powiązaniu z zużywaną wodą na cele bytowe).
• Procedura wywozów zastępczych – kiedy je stosować, wobec kogo, na jakich zasadach wyłaniać wykonawców, jak egzekwować ich realizację?
• Rejestr wydanych i cofniętych zezwoleń na świadczenie usług asenizacyjnych – komu zezwolenie wydać, na jakich zasadach, kiedy wszcząć postępowanie w kierunku cofnięcia zezwolenia?
• Stacje zlewne – czy zezwolenie na wskazywać tylko jedną stację zlewną, z czym wiąże się dodanie lub ujęcie stacji zlewnej w trakcie prowadzonej działalności, jak weryfikować stacje zlewne uprawnione do przyjmowania nieczystości ciekłych z terenów aglomeracji wodno-ściekowej.

Szkolenie będzie także okazją do dyskusji na tematy dotyczące m.in.: prawnych możliwości pozyskiwania danych dotyczących ilości zużywanej wody na cele bytowe na terenach nieskanalizowanych; sposobów prawidłowego określania wyników kontroli i związanych z tym stosowanych pouczeń w protokołach kontroli; egzekucji obowiązków podłączenia do sieci kanalizacyjnej lub wyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy/przydomową oczyszczalnię ścieków; przygotowania sprawozdania rocznego – jaką rolę odgrywa (wzór zaproponowany przez Wody Polskie); sprawozdań kwartalnych przedsiębiorców asenizacyjnych; wskazań zawartych w art. 3 ust. 5 ucpg

1. Zapoznanie się z aktualnym podejściem WIOŚ do poszczególnych zagadnień dotyczących funkcjonowania na poziomie samorządu lokalnego gospodarowania nieczystościami ciekłymi.
2. Uzyskanie wiedzy na temat najczęściej pojawiających się uchybień w zakresie nadzoru nad gospodarką nieczystościami ciekłymi oraz propozycji wdrożeń.
3. Uzyskanie wiedzy o najbardziej spornej kwestii dotyczącej tego czy zgodnie z art. 6 ust.5aa obowiązkiem gmin jest kontrola wszystkich właścicieli zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w cyklach dwuletnich, czy tylko tych ujętych w planie kontroli.
4. Uzyskanie odpowiedzi na pytania:

• Jak powinna być prowadzona ewidencja zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków?
• Jakie elementy zdaniem IOŚ powinny obowiązkowo znaleźć się w takich ewidencjach?
• Jakie uwagi WIOŚ zgłasza względem sprawozdań rocznych z zakresu nieczystości ciekłych?
• Jak prawidłowo wykazać w tym dokumencie liczbę właścicieli nieruchomości, od których odebrano nieczystości ciekłe oraz liczbę osób zameldowanych pod adresem nieruchomości, na której znajduje się dany zbiornik bezodpływowy lub dana przydomowa oczyszczalnia ścieków?

Zdobycie wiedzy jak prawidłowo należy przygotować plan kontroli oraz w jaki sposób należy go tworzyć odpowiednio kwalifikując poszczególne nieruchomości.

1. Analiza pierwszego raportu podsumowującego kontrole przeprowadzone przez WIOŚ w wybranych samorządach na przestrzeni ostatniego roku (od czerwca 2024).

2. Zakres kontroli dotyczących gospodarowania nieczystościami ciekłymi na terenie gminy przeprowadzonych w roku 2024 przez WIOŚ.

3. Elementy ewidencji zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków – praktyczne wykorzystywanie danych z uwzględnieniem wskazań IOŚ do:

• Planowania kontroli.

• Weryfikacji sprawozdań kwartalnych podmiotów asenizacyjnych.

• Opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej.

• Przygotowania sprawozdania rocznego.

4. Kontrole właścicieli nieruchomości wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe/przydomowe oczyszczalnie ścieków w oparciu o art. 6 ust. 5aa:

• Obowiązek kontroli wszystkich nieruchomości w cyklu dwuletnim? – prezentacje stanowisk: WIOŚ; GIOŚ; Departamentu Gospodarki Wodnej.

• Plan kontroli – prawidłowe określenie podmiotów podlegających kontroli oraz sposób przyjęcia go do realizacji

• Znaczenie procedur kontroli w procesie realizacji czynności kontrolnych.

• Protokół kontroli potwierdzeniem wykonania obowiązku oraz dowodem w dalszych postępowaniach.

5. Sposób określenia ilości osób zameldowanych na nieruchomościach, z których w danym roku odbierane były nieczystości ciekłe.

6. Pozyskiwanie danych dotyczących wody dostarczanej na tereny nieskanalizowane:

• Aktualny stan prawny.

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 14 stycznia 2002 roku w sprawie norm zużycia wody.

• Stanowisko Wód Polskich oraz Departamentu Gospodarki Wodnej.

• Własne ujęcia wody.

7. Różnice pomiędzy wodą dostarczaną na tereny nieskanalizowane a odbieranymi nieczystościami ciekłymi:

• Dane GUS za 2023.

• Powiązanie minimalnej częstotliwości opróżniania zbiorników bezodpływowych z zużywaną wodą na cele bytowe.

• Jak wyjaśnić różnicę na potrzeby kontroli?

8. Wywóz zastępczy, czyli praktyczna realizacja obowiązku nakładanego na gminy przez art. 6 ust. 6 ucpg.

• Kiedy należy wszcząć postępowanie administracyjne w kierunku objęcia nieruchomości wywozem zastępczym?

• Procedura dotycząca realizacji obowiązku zawartego w art. 6 ust. 6 ucpg.

• Egzekucja wykonania decyzji administracyjnej wydanej na podstawie art. 6 ust. 7 ucpg związanej z pozbywaniem się nieczystości ciekłych.

9. Określenie stacji zlewnych, do których podmioty asenizacyjne mogą dostarczać nieczystości ciekłe.

10. Rejestr wydanych i cofniętych zezwoleń na świadczenie usług asenizacyjnych.

11. Opracowanie sprawozdania rocznego:

• Rola i znaczenie wzoru zaproponowanego przez Wody Polskie w 2024 roku.

• Katalog wymagań zawartych w art. 3 ust.5 ucpg.

• Sprawozdania kwartalne, ewidencja oraz wyniki kontroli podstawą opracowania sprawozdania rocznego.

12. W jakich przypadkach i na jakich zasadach WIOŚ może nałożyć karę na gminę?

13. Odpowiedzialność cywilna gminy – studium przypadku, wyrok z 2018 roku.

14. Podsumowanie, pytania i dyskusja.

Pracownicy JST zajmujący się obszarem nieczystości ciekłych, kierownicy i naczelnicy wydziałów odpowiadających za gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, reprezentanci rad gmin/miast.

Samorządowiec, były wójt gminy, od 2019 roku zajmujący się tematami związanymi z gospodarką odpadami oraz nieczystościami płynnymi dowożonymi do stacji zlewnych w ramach działalności doradczej. Współpracował z AMM Systems oraz Ściekami Polskimi Sp. z.o.o. Aktualnie odpowiada za dział Nieczystości Ciekłe w Agencji Wspierania Ochrony Środowiska, a dodatkowo pełni funkcję Dyrektora Akademii Edukacji Środowiskowej. Bardzo blisko współpracuje z organizacjami i stowarzyszeniami samorządowymi. Prowadzi szkolenia zarówno z zakresu gospodarki odpadami, jak i nieczystościami ciekłymi.