Na Zamku Królewskim w Niepołomicach odbyła się uroczysta konferencja z okazji XXX-lecia Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej, działającego przy Małopolskim Instytucie Samorządu Terytorialnego i Administracji ośrodku regionalnym Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. 

Najciekawszym punktem panelu była wymiana zdań na temat finansowania JST. Przedstawiciele strony pozarządowej apelowali do rządu o przemyślenie obecnego systemu finansowania zadań inwestycyjnych w samorządach. Przekonywali, że nie jest dobrze, jeśli o lokalnej inwestycji decyduje wpływowy poseł. Wskazywali problemy, jakie generuje obecny system np. nietrafione inwestycje, często zupełnie nieadekwatne do potrzeb i możliwości społeczności lokalnych.

- Złotówka wydawana przez samorząd wydawana jest znacznie efektywniej, pod warunkiem, że wcześniej znajdzie się w dochodach własnych JST - podsumował Jerzy Stępień tłumacząc, jak ważny jest w demokracji interes lokalny. Według Stępnia korekt wymaga też wewnętrzny ustrój samorządu po to, aby prezydenci i burmistrzowie mogli w pełni wykorzystać potencjał pracowników samorządowych. 

W panelu dyskusyjnym pt. Czas kryzysów. Sekretarzy marzenia, troski i strachy udział wzięli: Krystian Wasilewski, Dyrektor Departamentu Współpracy z Samorządem w KPRM oraz Sekretarze małopolskich jst: Janusz Krzyżak, Sekretarz Gminy Zakliczyn; Robert Wodziak, Sekretarz Rabki-Zdroju; Krzysztof Augustyn, Sekretarz Powiatu Gorlickiego oraz Cezary Trutkowski, Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego.

Wcześniej odbyła się część konferencyjna. - Samorządy to nasz największy sukces - powiedział, witając gości Michał Hebda, Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Niepołomice. Wojciech Odzimek, Dyrektor Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji mówił o ogromnym wyzwaniu, jakim jest 30 lat działania Forum Sekretarzy. Janusz Krzyżak, Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Niepołomice podkreślił, że jak wiele z dotychczasowych postulatów Forów została spełniona m.in. udało się wzmocnić rolę sekretarza, umocnić jego apolityczność oraz dookreślić jego kompetencje w strukturze administracji lokalnej. - Na spotkaniach Forum poruszamy wiele ważnych tematów, cieszę się, że dużą część z nich udaje się później uwzględnić - dodał.

Na temat współpracy rządu i samorządu terytorialnego z perspektywy obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej mówił Michał Cieślak, Minister - Członek Rady Ministrów. - W obecnym systemie rola sekretarza zagubiła się. W założeniu sekretarz miał być takim dyrektorem generalnym urzędu. Taka rola powinna być przywrócona - mówił Minister.

Historię ewaluacji samorządu terytorialnego na przestrzeni lat przypomniał Jerzy Stępień, Przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. - Samorząd terytorialny powinien być ponad bieżącą polityką - przekonywał. Stępień mówił, że obecnie jesteśmy bogatsi o 30 lat doświadczenia. - Założeniem twórców reformy samorządowej było to, żeby sekretarz był takim właśnie city managerem, niestety tak się nie stało - tłumaczył. Przekonywał także o zaletach rozdzielenia zarządzania częścią polityczną i administracyjną urzędu. W polskim systemie obie te części są połączone. Przypomniał również o tym, że w przeszłości radni niebędący członkami rady, mogli brać udział w jej pracach, niestety takie rozwiązanie zostało porzucone, i dziś szuka się innych możliwości wzmacniania partycypacji obywateli. 

Na temat roli samorządu we współczesności opowiadał Marek Wójcik, Sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, który nakreślił perspektywę najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed polskim samorządem. W jego ocenie kryzysy demograficzne, ekologiczne i społeczne mogą już wkrótce stać się naszą codziennością. To dla samorządu terytorialnego całkiem nowe, wymagające wyzwania.

O obecnych działaniach i planach Krajowej Rady Forów Sekretarzy działającej przy FRDL mówił zaś Grzegorz Frugalski, Sekretarz Miasta Sosnowiec. Wymienił problemy, z którymi na co dzień muszą mierzyć się samorządowcy. Od spraw globalnych takich, jak wojna na Ukrainie czy kryzys klimatyczny, do lokalnych i branżowych takich jak ekwiwalent OSP czy wynagrodzenia radnych.

Cezary Trutkowski, Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego zaprezentował czym różnią się od siebie modele samorządu terytorialnego w Europie. Istnieją znaczące różnice pomiędzy systemem nordyckim, z bardziej kolektywnym zarządzaniem i frankofońskim z silniejszą rolą burmistrza. - W Polskim systemie rola sekretarza jest słaba, dzieje się tak dlatego, gdyż to pozycja burmistrza jest silnie umocowana - tłumaczył. Cezary Trutkowski odniósł się również do przeprowadzonych przez FRDL badań sekretarzy. Porównując wyniki do poprzednich badań, poziom atrakcyjności pracy sekretarza w odczuciu samych reprezentantów tej grupy zawodowej zdecydowanie spada.

Janusz Krzyżak, Sekretarz Gminy Zakliczyn przekonywał, że praca samorządowca to rozwiązywanie trudnych problemów, często poza godzinami swojej pracy. - Ostatnio mieliśmy sytuację z wypadkiem autobusu w naszej gminie, musieliśmy sami szybko, organizować pomoc, będąc w zupełnie nowej, nieznanej sytuacji - mówił.

Spotkanie było też świętem lokalnej społeczności i działaczy samorządu terytorialnego. Organizatorzy spotkania uhonorowali Marię Kądziołek, Sekretarz Gminy Szczurowa, która była jedną z założycielek Forum i od samego początku bierze udział w jego pracach.

Forum Sekretarzy Samorządów Polski Południowej to dobrowolne, nieformalne zgromadzenie osób pełniących aktualnie funkcje sekretarzy gmin i powiatów. Kontynuuje działalność i dorobek funkcjonującego od 1992 roku Forum Sekretarzy Gmin. Obecnie zrzesza aż 154 Sekretarzy i jest jednym z 22 forów działających przy FRDL - MISTiA.

Fotorelacja z wydarzenia